Θα ήταν άστοχο να προσπαθήσει να διερευνήσει κανείς την ελληνική μνημειακή γλυπτική και τις διασυνδέσεις της με τον κοινωνικό ιστό στους αρχαίους χρόνους, ξεκινώντας έτσι απλά από την αρχαϊκή τέχνη. Κάθε νέος πολιτισμικός προσδιορισμός έχει τις ρίζες του στο παρελθόν και τη συσσωρευμένη εμπειρία της κοινότητας ή της ανθρωπότητας εν γένει. Η συσσωρευμένη εμπειρία της ανθρωπότητας εκφράζεται συνήθως μέσω αρχετύπων, τα οποία είναι παγκόσμια και έχουν μια κανονικότητα στην εμφάνισή τους, κυρίως αντιληπτή στα μυθολογικά μοτίβα. Στην τέχνη εμφανίζονται ως βαθύτερες παρορμήσεις, δίχως συνειδητό κίνητρο. (Βλ. Aniela Jaffe, C.G..Jung: Λόγος και Εικόνα, Αθήνα 1991, Ιάμβλιχος, 234). Ως τέτοιος προσδιορισμός η γλυπτική είναι πλαστική τέχνη και ταυτόχρονα προσπάθεια απόδοσης του όγκου. Οι πρώτες απόπειρες του ανθρώπου να αποδώσει τον όγκο στον ευρύτερο ελλαδικό χώρο μας έρχονται κυρίως από τη νεολιθική εποχή με γλυπτά που έχουν αναθηματικό χαρακτήρα και φαίνονται να συνδέονται με λατρευτικές πρακτικές της μεγάλης Μητέρας-Θεάς. ( Βλ. Μ. Gimbutas, The Language of the Goddess, New York 1989, Harper San Francisco, 103-105 και Sinclair Hood, Η Τέχνη στην Προϊστορική Ελλάδα, Αθήνα 1993, Καρδαμίτσας, 107). Η Εποχή του Χαλκού στη μινωική Κρήτη, την κυκλαδική τέχνη και τη μυκηναϊκή μεγαλιθική αρχιτεκτονική γλυπτική μας δίνει περισσότερα στοιχεία για τη λατρευτική χρήση της πλαστικής τέχνης της, με έμφαση στην κεντρική μορφή της γυναικείας θεότητας. Εκείνο που ενδιαφέρει την παρούσα οπτική γωνία εξέτασης, είναι ότι στη συγκεκριμένη περίοδο και ιδιαίτερα στον κυκλαδικό πολιτισμό διαφαίνονται οι πρώτες τάσεις για μνημειακή γλυπτική με ειδώλια που φθάνουν το 1.5 μ. ύψος. (Βλ. επίσης http://www.fhw.gr/chronos/02/islands/gr/technology/figurines/index1.html: «Σε αυτά αποτυπώνεται εύγλωττα ο ανθρωποκεντρικός χαρακτήρας της πρώιμης αυτής τέχνης, η λιτότητα και η ελευθερία της ζωής του νησιώτη, η αίσθηση του μέτρου, αλλά και η αναζήτηση του μνημειακού. Η τελευταία καθρεφτίζεται σε ειδώλια που φθάνουν το 1,5 μέτρο περίπου, θυμίζοντας ότι στις Κυκλάδες γεννιέται για πρώτη φορά στο Αιγαίο η μεγάλη πλαστική. Αυτές οι τάσεις θα αδρανήσουν στην αποκαλούμενη γεωμετρική περίοδο. Μετά το 800 π.Χ. οι Έλληνες καλλιτέχνες αναπτύσσουν και πάλι έντονο ενδιαφέρον για την ανθρώπινη μορφή και τη γλυπτική ως μέσο αρχιτεκτονικής διακόσμησης, προσεγγίζοντας την ουσία της μνημειακής γλυπτικής.
