Ο ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ του Γιάννη Ρίτσου (1936), ο ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ του Μίκη Θεοδωράκη (1961) και εμείς (2000)Αρχειοθετήθηκε 2014-07-01 στο Wayback Machine. Το 1945 ο Μ Χατζιδάκις γοητεύεται από το Μπολιβάρ του Εγγονόπουλου και γράφει έναν κύκλο τραγουδιών ανοίγοντας την πρώτη καλλιτεχνική του περίοδο. Ήδη στη 10ετία του '50 είναι πολύ γνωστός. Το 1959 εμφανίζεται ο Μ. Θεοδωράκης από το Παρίσι αποφασισμένος να ασχοληθεί με τη λαϊκή μουσική και την πολιτική και κοινωνική της σημασία. Έχει ήδη μελοποιήσει τον Επιτάφιο όταν τον παραπέμπουν από την εταιρεία στον Μάνο Χατζηδάκι. Ο Μάνος Χατζηδάκις συμφώνησε με τον όρο να ενορχηστρώσει και διευθύνει ο ίδιος και μάλιστα να επιλέξει ο ίδιος τη φωνή, πράγμα που δέχτηκε ο Μίκης Θεοδωράκης Ο Χατζηδάκης ανερχόμενος και αγαπητός στους ισχυρούς καλλιτεχνικούς κύκλους παρουσιάζει τον Επιτάφιο του Θεοδωράκη παίζοντας ο ίδιος στο πιάνο, και έχοντας επιλέξει ως φωνή τη Νάνα Μούσχουρη. Μάλιστα, τότε εκτελέστηκαν και άλλα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη. Ούτε στον κόσμο αλλά ούτε και στο Μίκη άρεσε το αποτέλεσμα αφού απουσίαζε η "λαϊκότητα" η "αμεσότητα", δηλαδή το στοιχείο που το ίδιο το ποίημα το περιείχε. Έτσι αποφάσισε να κάνει δική του ενορχήστρωση και να δισκογραφήσει τον Επιτάφιο με Μπιθικώτση-Χιώτη - (Του Ηλία Γιαννίρη)
Greek-Language.gr, Πρόσωπα και θέματα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Γιάννης ΡίτσοςΗ αναδρομική παρακολούθηση της παρουσίας του δημοτικού τραγουδιού στο έργο του Ρίτσου δεν μπορεί —σύμφωνα με τα σημερινά εργογραφικά του δεδομένα— να προωθηθεί πέρ’ απ’ τα 1936: Το πρώτο έργο του, στο οποίο το δημοτικό τραγούδι εισβάλλει —και μάλιστα απότομα κι’ ολοκληρωτικά—, είναι ο Επιτάφιος, που αποτελεί απ’ την άποψη της εξέλιξης του ποιητή του ταυτόχρονα το πρώτο οροθέσιο του έργου του και την πρώτη βαθμίδα της ωριμότητάς του. (Γιώργος Βελουδής, «Το δημοτικό τραγούδι στην ποίηση του Ρίτσου». Προσεγγίσεις στο έργο του Γιάννη Ρίτσου, Κέδρος, Αθήνα 1984, 87-88 & 98-99)
hprt-archives.gr
Αρχείο Δημόσιας Τηλεόρασης, Ταινιοθήκη Τηλεόρασης, ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ, [00.16.00 - 00.16.52]. [νεκρός σύνδεσμος]Η σειρά ντοκιμαντέρ «ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ» παρουσιάζει τη ζωή και το έργο ενός από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, του ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΤΣΟΥ. Το έργο του ποιητή είναι συνυφασμένο με την ιστορία της εποχής του. Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ, ενεργό μέλος της Αριστεράς και αληθινός αγωνιστής εμπνεόταν από τα γεγονότα που συνέβαιναν γύρω του για να δημιουργήσει τα ποιήματά του, όπως για παράδειγμα τον «ΕΠΙΤΑΦΙΟ».
Palmografos.com, Γιάννη Ρίτσου «Επιτάφιος» - Της Γιόλας Αργυροπούλου-Παπαδοπούλου*Η πρώτη μορφή του ποιήματος – με τίτλο «Μοιρολόγι», αποτελούμενου από τρία μέρη (44 στίχους) και αφιερωμένου Στους ηρωϊκούς εργάτες της Θεσσαλονίκης – δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Ριζοσπάστης» της12ης Μαΐου 1936. Ακολούθησε η πρώτη έκδοση σε τόμο, με τον τίτλο «Επιτάφιος» (1936), όπου η έκταση του έργου είναι αισθητά μεγαλύτερη (14 άσματα – 224 στίχοι). Είκοσι χρόνια αργότερα, το 1956, κυκλοφόρησε η οριστική έκδοση του έργου με έξι επιπλέον άσματα (X - XV).
Palmografos.com, Γιάννη Ρίτσου «Επιτάφιος» - Της Γιόλας Αργυροπούλου-Παπαδοπούλου*Αναμφισβήτητα ο Γιάννης Ρίτσος, ως προς το μοτίβο «θάνατος – ανάσταση», εμπνεύστηκε από την ιστορία του «σταυρωθέντος και αναστηθέντος» Ιησού, αλλά και από τις παραδόσεις για τους πριν από τον Χριστό «θνήσκοντες και εγειρομένους θεούς» των Αρχαίων Ελλήνων και των Αιγυπτίων (Ζευς, Διόνυσος, Άδωνις, Όσιρις). Ο Μέγιστος Ποιητής μας, ακολουθώντας πιστά τη χριστιανική παράδοση τόσο στον θρήνο όσο και στην προσδοκία της Ανάστασης, κατάφερε, μ’ έναν εκπληκτικό τρόπο γραφής, να εκφράσει σε βάθος τις ψυχολογικές διακυμάνσεις μιας λαϊκής γυναίκας, που θρηνεί τον νεαρό, αδικοσκοτωμένο γιό της…
Ριζοσπάστης, Μέρα Μαγιού ... γεννήθηκεΣτις 12 Μάη ο «Ρ» δημοσιεύει τα τρία ποιήματα, με γενικό τίτλο «Μοιρολόι». Τα τρία δημοσιευμένα ποιήματα και η συνέχιση της αιματοχυσίας των εργατών στη Θεσσαλονίκη συνταράσσουν τους αναγνώστες του «Ρ». Στο μεταξύ, ο Ρίτσος στέλνει στο «Ρ» και τα άλλα έντεκα ποιήματά του. Λίγες μέρες αργότερα, ο «Ρ» ανακοινώνει ότι στις 29 Μάη στο περιοδικό της ΟΚΝΕ, «Νεολαία», θα δημοσιευτεί ένα ακόμη ποίημα από το «Μοιρολόι», ενώ στις 23 και 25 Μάη αναγγέλλει ότι «σε λίγες μέρες» από τις εκδόσεις του «Ρ» θα κυκλοφορήσει βιβλίο με τα δεκατέσσερα ποιήματα του Ρίτσου, με τίτλο «Επιτάφιος». Στις 8/6/1936, μαζί με άλλες εκδόσεις του «Ρ», κυκλοφορεί σε 10.000 αντίτυπα και ο «Επιτάφιος» -«(Τραγούδια για το μακελειό της Θεσσαλονίκης)». Το εξώφυλλο του βιβλίου εικονογραφήθηκε με ξυλογραφία του χαράκτη Λυδάκη.
tvxs.gr
TVXS.gr, Μέρα Μαγιού μου μίσεψες. Γιάννης ΡίτσοςΟ συνθέτης μελοποιεί τμήμα του έργου ... Ο Χατζιδάκης ηχογραφεί την πρώτη λυρική έκδοση... -Ανακτήθηκε 27.10.2014
TVXS.gr, Μέρα Μαγιού μου μίσεψες. Γιάννης ΡίτσοςΤο εκπληκτικό αποτέλεσμα και η απολαβή του κόσμου κάνουν τον Γιάννη Ρίτσο να δηλώσει: "Ήμουν λάθος! Ακριβώς εκεί ο Επιτάφιος συνάντησε τους απλούς ανθρώπους. Κι εκείνοι του δόθηκαν με τη σειρά τους. Κατάλαβαν το ποίημα. Το έκαναν δικό τους!". - Ανακτήθηκε 27.10.2014
Vrahokipos.net, Ιστορία, 9 Μάη 1936 ΘεσσαλονίκηΤο κείμενο αυτό αποτελεί τμήμα του ανέκδοτου ημερολογίου του αναρχικού αγωνιστή Γιάννη Ταμτάκου και αναφέρεται στην εξέγερση του Μάη του 1936 στη Θεσσαλονίκη. Το συγκεκριμένο απόσπασμα δημοσιεύτηκε το 1995 στην εφημερίδα "Άλφα", ενώ οι φωτογραφίες είναι από το αρχείο Ζιούτου και δημοσιεύτηκαν από τον "Ιό της Κυριακής" το 1995 επίσης. - Ανακτήθηκε 24.10.2014
Ο ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ του Γιάννη Ρίτσου (1936), ο ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ του Μίκη Θεοδωράκη (1961) και εμείς (2000)Αρχειοθετήθηκε 2014-07-01 στο Wayback Machine. Το 1945 ο Μ Χατζιδάκις γοητεύεται από το Μπολιβάρ του Εγγονόπουλου και γράφει έναν κύκλο τραγουδιών ανοίγοντας την πρώτη καλλιτεχνική του περίοδο. Ήδη στη 10ετία του '50 είναι πολύ γνωστός. Το 1959 εμφανίζεται ο Μ. Θεοδωράκης από το Παρίσι αποφασισμένος να ασχοληθεί με τη λαϊκή μουσική και την πολιτική και κοινωνική της σημασία. Έχει ήδη μελοποιήσει τον Επιτάφιο όταν τον παραπέμπουν από την εταιρεία στον Μάνο Χατζηδάκι. Ο Μάνος Χατζηδάκις συμφώνησε με τον όρο να ενορχηστρώσει και διευθύνει ο ίδιος και μάλιστα να επιλέξει ο ίδιος τη φωνή, πράγμα που δέχτηκε ο Μίκης Θεοδωράκης Ο Χατζηδάκης ανερχόμενος και αγαπητός στους ισχυρούς καλλιτεχνικούς κύκλους παρουσιάζει τον Επιτάφιο του Θεοδωράκη παίζοντας ο ίδιος στο πιάνο, και έχοντας επιλέξει ως φωνή τη Νάνα Μούσχουρη. Μάλιστα, τότε εκτελέστηκαν και άλλα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη. Ούτε στον κόσμο αλλά ούτε και στο Μίκη άρεσε το αποτέλεσμα αφού απουσίαζε η "λαϊκότητα" η "αμεσότητα", δηλαδή το στοιχείο που το ίδιο το ποίημα το περιείχε. Έτσι αποφάσισε να κάνει δική του ενορχήστρωση και να δισκογραφήσει τον Επιτάφιο με Μπιθικώτση-Χιώτη - (Του Ηλία Γιαννίρη)
