Στην περιοχή υπήρχε η παράδοση ότι είχε καταφύγει ο ποιητής Ησίοδος, ο οποίος και φονεύθηκε και ότι εκεί υπήρχε και ο τάφος του (Πλούταρχος, Των Επτά Σοφών Συμπόσιον, 162dΑρχειοθετήθηκε 2008-12-27 στο Wayback Machine.). Στον Παυσανία γίνεται αναφορά στον ποιητή Καρκίνο (Ναυπάκτια Έπη) που καταγόταν από την πόλη, δηλώνοντας μία παράδοση για την Ησιόδεια ποίηση στην περιοχή.
web.archive.org
Στην περιοχή υπήρχε η παράδοση ότι είχε καταφύγει ο ποιητής Ησίοδος, ο οποίος και φονεύθηκε και ότι εκεί υπήρχε και ο τάφος του (Πλούταρχος, Των Επτά Σοφών Συμπόσιον, 162dΑρχειοθετήθηκε 2008-12-27 στο Wayback Machine.). Στον Παυσανία γίνεται αναφορά στον ποιητή Καρκίνο (Ναυπάκτια Έπη) που καταγόταν από την πόλη, δηλώνοντας μία παράδοση για την Ησιόδεια ποίηση στην περιοχή.
Ο Όμηρος(Ιλιάδα Β 527-535) αναφέρει τους Οπούντιους ότι πήραν μέρος με 40 καράβια και τέσσερις χιλιάδες πολεμιστές, αλλά όχι τους Οζολούς που μάλλον δεν είχαν αναπτυχθεί ακόμα, ενώ η Άμφισσα αποτελούσε ίσως μέρος του βασιλείου της Καλυδώνας (ο Παυσανίας αναφέρει ότι στην πόλη υπήρχαν οι τάφοι του Ανδραίμονα και της Γοργούς, αλλά και την παράδοση για το άγαλμα της Αθηνάς που έφερε ο Θόας από την Τροία). Ακόμα, ο Πάτροκλος καταγόταν από τον Οπούντα.
Η κατηγορία αφορούσε τόσο τη στάση των Αθηναίων στον τρίτο Ιερό Πόλεμο στο πλευρό των Φωκέων, όσο και την τοποθέτηση ασπίδων στους Δελφούς με προσβλητική για τους Θηβαίους επιγραφή, αναφορά στη στάση που κράτησαν μετά τη μάχη των Θερμοπυλών, υπέρ των Περσών (ΗρόδοτοςΠολύμνια,233)
Άλλες εκδοχές που αναφέρει ο Παυσανίας (Φωκικά, Λοκρών Οζολών, κεφ. XXXVIII) για την προέλευση του ονόματος Οζολοί είναι: α) ότι ο Νέσσος, ο πορθμεύς του Εύηνου πληγώθηκε από τον Ηρακλή και κατέφυγε πληγωμένος στη χώρα των Εσπερίων Λοκρών όπου πέθανε χωρίς να ταφεί και έβγαζε μια άσχημη οσμή β) ότι οι αναθυμιάσεις από το νερό ενός ποταμού ανέδιδαν άσχημη οσμή (ο Στράβωνας συνδέει την εκδοχή αυτή με την προηγούμενη) γ) ότι στην περιοχή φύτρωνε άφθονος ασφόδελος δ) ότι η σκύλα του βασιλιά των Λοκρών Ορυσθέως, γέννησε ξύλο αντί για σκύλο, το οποίο εκείνος έχωσε στη γη και την άνοιξη φύτρωσε κλήμα αμπέλου και από τους όζους του ξύλου προήλθε το όνομα των Οζολών
