Renaissance carolingienne (French Wikipedia)

Analysis of information sources in references of the Wikipedia article "Renaissance carolingienne" in French language version.

refsWebsite
Global rank French rank
low place
8,605th place
124th place
14th place
low place
low place
3,051st place
182nd place
2nd place
3rd place
57th place
4th place
27th place
45th place
2,575th place
382nd place
3,028th place
1,966th place
5,389th place
363rd place
low place
low place
1st place
1st place
194th place
17th place
87th place
20th place
243rd place
21st place
low place
1,948th place

archive.is

bib-bvb.de

mdz10.bib-bvb.de

  • MGH, Poetae, III, Carmina Centulensia, XV, p.298, à consulter sur dmgh.de : Scribentis labor ignaris nimium levis extat, / Sed durus notis sat manet atque gravis
  • MGH, Capitularia Episcoporum, I, Erstes Kapitular, XX, p.116, à consulter sur dmgh.de
  • Notker le Bègue, Gesta Karoli Magni, I, 3, éd. Hans F. Haefele in MGH, Scriptores rerum germanicarum, Nova series, XII, Berlin, 1959, p.4-5, à consulter sur dmgh.de : Cumque victoriosissimus Karolus post longum tempus in Galliam reverteretur, praecepit ad se venire pueros, quos Clementi commandaverat, et offerre sibi epistolas et carmina sua. Mediocres igitur et infimi praeter spem omnibus sapientie condimentis dulcoratas obtulerunt. Nobiles vero omni fatuitate tepentes praesentarunt. Tunc sapientissimus Karolus eterni iudicis iusticiam imitatus, bene operatos ad dexteram segregatos his verbis allocutus est: 'Multas gratias habete, filii, quia iussionem meam et utilitatem vestram iuxta possibilitatem exequi fuistis intenti. Nunc ergo ad perfectum attingere studete, et dabo vobis episcopia et monasteria permagnifica, et semper honorabiles eritis in oculis meis'. Deinde ad sinistros cum magna animadversione vultum contorquens et flammante intuitu conscientias eorum concutiens, hyronice hec terribilia tonando potius quam loquendo iaculatus est in illos: 'Vos nobiles, vos primorum filii, vos delicati et formosuli, in natales vestros et possessionem confisi, mandatum meum et glorificationem vestram postponentes, litterarum studiis neglectis, luxurie ludo et inercie vel inanibus exercitiis indulsistis.' Et his praemissis solitum iuramentum, augustum caput et invictam dexteram ad celum convertens, fulminavit: 'Per regem celorum! non ego magni pendo nobilitatem et pulchritudinem vestram, licet alii vos admirentur; et hoc procul dubio scitote, quia, nisi cito priorem neglegentiam vigilanti studio recuperaveritis, apud Karolum nihil unquam boni acquiretis' ; trad. WP
  • Voir notamment pendant les préparatifs du sacre : Epistola 174 in MGH, Epistolae, t.IV, Epistolae Karoli Aevi II, p.287-289, à consulter sur « dmgh.de »(Archive.orgWikiwixArchive.isGoogleQue faire ?)

bnf.fr

gallica.bnf.fr

  • Voir par exemple la description de la cour de Charlemagne, très éloignée de l'idée d'une renaissance florissante : Histoire de France : Moyen Âge (Œuvres complètes, éd. 1893, p. 259 sqq.) Gallica.
  • MGH, Poetae, I, p.320, à consulter sur Gallica : Hic sedeant sacrae scribentes famina legis, / Nec non sanctorum dicta sacrata patrum ; / Hic intersere caveant sua frivola verbis, / Frivola nec propter erret et ipsa manus, / Correctosque sibi quaerant studiose libellos, / Tramite quo recto penna volantis eat ; trad. Riché 1983, p. 247
  • Vita Karoli Magni, chap. XXXIII (Testament de Charlemagne), éd. et trad. A. Teulet, Paris, 1890, p.108-109, à consulter sur Gallica : Erat eloquentia copiosus et exuberans, poteratque, quicquid vellet, apertissime exprimere. Nec patrio tantum sermone contentus, etiam peregrinis linguis ediscendis operam impendit; in quibus latinam ita didicit, ut aeque illa ac patria lingua orare sit solitus, græcam vero melius intellegere quam pronuntiare poterat. Adeo quidem facundus erat, ut etiam dicascalus appareret. Artes liberales studiosissime coluit, earumque doctores plurimum veneratus, magnis afficiebat honoribus. In discenda grammatica Petrum Pisanum, diaconum senem audivit, in cæteris disciplinis Albinum, cognomento Alcoinum, item diaconum, de Britania, Saxonici generis hominem, virum undecumque doctissimum, præceptorem habuit, apud quem et rethoricæ et dialecticæ, præcipue tamen astronomiæ ediscendæ, plurimum et temporis et laboris impertivit. Discebat artem computandi, et intentione sagaci syderum cursus curiosissime rimabatur. Temptabat et scribere, tabulasque et codicillos ad hoc in lecto sub cervicalibus circumferre solebat, ut, cum vacuum tempus esset, manum litteris effingendis assuesceret; sed parum successit labor præposterus ac sero inchoatus.
  • Extrait de l'Admonitio generalis, chap. 72, éd. in MGH, Leges, II, Capitularia regum Francorum, I, Hanovre, 1883, p.60, à consulter sur Gallica : (…) et non solum servilis conditionis infantes, sed etiam ingenuorum filios adgregent sibique socient. Et ut scolae legentium puerorum fiant. Psalmos, notas, cantus, compotum, grammaticam per singula monasteria vel episcopia et libres catholicos bene emendate ; quiasaepe, dum bene aliqui Deum rogare cupiunt, sed per inemendatos libros male rogant. Et pueros vestros non sinite eos vel legendo vol scribendo corrumpere ; et si opus est euangelium, psalterium et missale scribere, perfectae aetatis homines scribant cum omni diligentia ; trad. Pierre Riché in Riché & Verger, p. 32.
  • Vita Karoli Magni, chap. XXXIII (Testament de Charlemagne), éd. et trad. A. Teulet, Paris, 1890, p.108-109, à consulter sur Gallica
  • Capitulare monasticum 817 Iul. 10, §45, éd. in MGH, Leges, II/I, p.346, à consulter sur Gallica
  • Concilium Attiniacense, éd. in MGH, Concilia, II/II, p.471, à consulter sur Gallica
  • Admonitio ad omnes regni ordines, éd. in MGH, Leges, II/I, §6, p.304; à consulter sur Gallica : Scolae sane ad filios et ministros ecclesiae instruendos vel edocendos, sicut nobis praeterito tempore ad Attiniacum promisistis et vobis iniunximus, in congruis locis, ubi necdum perfectum est, ad multorum utititatem et profectum a vobis ordinari non se neglegantur. ; trad. WP
  • Concilium Parisiense, cap.XII, éd. in MGH, Concilia, II/II, p.675, à consulter sur Gallica
  • Capitulare Olonnense ecclesiasticum primum (mai 825), §6, éd. in MGH, Leges, II/I, p.327, à consulter sur Gallica : De doctrina vero, quae ob nimiam incuriam atque ignaviam quorundam praepositorum cunctis in locis est funditus extincta, placuit ut sicut a nobis constitutum est ita ab omnibus observetur. Videlicet ut ab his qui nostra dispositione ad docendos alios per loca denominata sunt constituti maximum detur studium, qualiter sibi commissi scolastici proficiant atque doctrinae insistant, sicut praesens exposcit necessitas. Propter oportunitatem tamen omnium apta loca distincte ad hoc exercitium providimus, ut difficultas locorum longe positorum ac paupertas nulli foret excusatio. Id sunt: primum in Papia conveniant ad Dungalum de Mediolano, de Brixia, de Laude, de Bergamo, de Novaria, de Vercellis, de Tertona, de Aquis, de Ianua, de Aste, de Cuma; in Eporegia ipse episcopus hoc per se faciat; in Taurinis conveniant de Vintimilo, de Albingano, de Vadis, de Alba; in Cremona discant de Regia, de Placentia, de Parma, de Mutina; in Florentia de Tuscia respiciant; in Firmo de Spoletinis civitatibus conteniant; in Verona de Mantua, de Triento; in Vincentia de Patavis, de Tarvisio, de Keltris, de Ceneda, de Asylo; reliquae civitates Forum Iulii ad scolam conveniant., trad. Pierre Riché in Riché & Verger, p. 37-38
  • Concilium Romanum, § XXXIIII (« De scolis reparandis »), éd. in MGH, Concilia, II/II, p.581, à consulter sur Gallica
  • Le manuel de Dhuoda, §4 (Prologue), éd. et trad. Édouard Bondurant, Paris, 1887, réimpr. Genève, 1978, p.50-51, à consulter sur Gallica : (…) ut, veluti tabularum lusus maxime juvenibus inter cæteras artes partium mundanas congruus et aptus constat ad tempus, vel certe inter aliquas ex parte in speculis mulierum demonstratio apparere soleat vultu, ut sordida extergant, exhibentesque nitida, suis in sæculo satagunt placere maritis, ita te opto ut, inter mundanas et seculares actionum turmas oppressus, hunc libellum a me tibi directum frequenter legere, et ob memoriam mei velut in speculis atque tabulis joco, ut non negligas. Licet sint tibi multa adcrescentium librorum volumina, hoc opusculum meum tibi placeat frequenter legere, et cum adjutorio omnipotentis Dei utiliter valeas intellegere. Invenies in eo quidquid in brevi cognoscere malis ; invenies etiam et speculum in quo salutem animæ tuæ indubitanter possis conspicere, ut non solum sæculo, sed Ei per omnia possis placere qui te formavit ex limo (…)
  • MGH, Poetae latini, I, Versus libris saeculi octavi adiecti, II, p. 89, à consulter sur Gallica : Qui sternit per bella truces fortissimus heros / Rex Carolus, nulli cordis fulgore secundus, / Non passus sentes mendarum serpere libris, / En, bene correxit studio sublimis in omni. ; trad. WP

expositions.bnf.fr

documentacatholicaomnia.eu

doi.org

dx.doi.org

doi.org

fmg.ac

google.fr

books.google.fr

googleusercontent.com

webcache.googleusercontent.com

issn.org

portal.issn.org

metronimo.com

dictionnaire.metronimo.com

paris-sorbonne.fr

thelatinlibrary.com

ucl.ac.be

agoraclass.fltr.ucl.ac.be

web.archive.org

wikisource.org

fr.wikisource.org

  • Riché 1983, p. 354 cite la date de 1839, année de parution de l'Histoire littéraire de la France avant le XIIe siècle de Jean-Jacques Ampère. Il semble cependant que ce dernier fit usage du terme de renaissance concernant le Moyen Âge avant cette date dans ses cours et articles, comme ici.

wikiwix.com

archive.wikiwix.com