მაგ., 1745 (1450-28/40), 1750 (ცსა, 1448, № 169) წლებში (ასევე - მ. ბერძნიშვილი, იქვე, № 82, გვ. 116). რუსთველობიდანვე აკურთხეს კათალიკოსად (ზოგჯერ იოსების აღსაყდრებას მროველობიდან იხსენიებენ, მაგალითად: თ. ჟორდანია (ანტონ პირველი, გვ. 83); პლ. იოსელიანი („მოხილუა წმიდათა და სხუათა აღმოსავლეთისა ადგილთა, ტიმოთესაგან ქართლისა მთავარ-ეპისკოპოსისა“, 1852); მეუფე ანანია ჯაფარიძე; ზოგი მტკიცებით, კათალიკოსობის დროს რუისის კათედრა არ დაუტევებია („მიმოსულა“, გვ. 3)). მაგრამ 1740-იან-1750-იან წლებში მროველად იოსებ ერისთვისშვილიც იყო (იხ. ქვემოთ). ი. ბარათაშვილი წერს, რომ 1730-იანი წწ. მეორე ნახევრის დასაწყისში კითხვა და გალობა იოსებ მროვლისგან ისწავლა, რომელიც ამილახვარს ახლდაო (იმ დროს ერისთვისშვილი ჯერ ეპისკოპოსად ნაკურთხი არ იყო - ქხა, AI-1, 1973 წ. გვ. 453), მაგრამ ეს შეიძლება არ გულისხმობდეს, რომ იმ დროს იყო ეპისკოპოსად და არა შემდეგ. ამ ორი მღვდელმთავრის ზეობის პერიოდის დასადგენად დიდი მნიშვნელობა აქვს მათი ხელწერისა და ხელრთვის შედარებას რამდენიმე დოკუმენტთან, სადაც (იმ მეტად ცვალებად პერიოდში) იხსენიება „იოსებ მროველი“, მაგრამ არ ჩანს, კერძოდ რომელ მათგანს მიემართება თითოეული საბუთი. შესადარებლად: ჯანდიერიშვილის ხელწერის ნიმუშები პატრიარქობის დროს: Qd-6977, Qd-1714, Ad-856, Ad-1896, Hd-888; რუსთველობისას: 1448 № 293, 1448 № 169 (ხელრთვით). ერისთვისშვილის ხელრთვა ჯვარის მამობის დროს: Qd-14289-14290; თუმცა განსხვავდება ხელრთვისგან ხონელობის დროს: 1448, № 1515. დოკუმენტები შემდეგია: 1) მროველი ეპისკოპოსი იოსები, 1746 წ. - Hd-1736 (ხელწერა და ხელრთვა). 2) მროველი ეპისკოპოსი იოსები ესწრებოდა 1748 წ. საეკლესიო კრებას (ქსძ, ტ. 3, № 280, დოკუმენტი 1755 წლის ასლია; რუსთველი ეპისკოპოსი დამსწრეთა შორის არ ყოფილა). 3) მროველი მიტროპოლიტი იოსები, 1754 წ. - Hd-635 (ხელწერა და ხელრთვა). 4) მროველი იოსები, XVIII ს. (აქ იოსებ მროველთან ერთად იხსენიება „1802 წ.“ საბუთში მოხსენიებული მამამთავარი (შემოსავლების საკითხი ეხებოდა), იხ. შენიშვნა ქვემოთ, იუსტინე მროველზე) - Hd-1916 (ხელწერა და ხელრთვა). 5) მროველი იოსები, XVIII ს. - Hd-9340 (ხელწერა და ხელრთვა). Hd-635 (1754 წ.) და Hd-1916-ის ხელრთვა თითქმის იდენტურია ხონელი (მროველ-ყოფილი) ერისთვისშვილის ხელრთვისა, მაგრამ ნაწილობრივ ჰგავს 1448 № 169-ს. Hd-1736-ის (1746 წ.) ხელრთვა თითქმის იდენტურია უთარიღო Hd-9340-ის ხელრთვასთან, ხოლო ეპისკოპოსის სახელის მოხაზულობა მის მიერვე ჩართულ ტექსტში იდენტურია ჯანდიერიშვილის ასეთივე ხელწერასთან (Ad-1896, 1757 წ.); თავის მხრივ, Hd-9340-ს მღვდელმთავრის ტექსტის მთელი ხელწერით მეტი მსგავსება ასევე ჯანდიერიშვილის ხელთან აქვს; მაგრამ Hd-1736 ხელწერის ზოგი ნიშნით უფრო ერისთვისშვილის ხელთანაა ახლოს. თუ 1746 წ. დოკუმენტი ჯანდიერიშვილს მიემართება, 1748 წ. კრებაზეც ალბათ ის იქნებოდა, ქრისტეფორეს დაბრუნების შემდეგ კი (კვლავ?) რუსთველი გახდებოდა (სხვა შემთხვევაში გაურკვეველია, სად იქნებოდა იოსებ ერისთვისშვილი ქრისტეფორეს მეორედ მროველობის დროს). აღსანიშნავია ისიც, რომ ამ კრებას ესწრებოდა „ქართველთა მეფის კარის წინამძღვარი“ იოსები, რომელიც, შესაძლოა, სწორედ ერისთვისშვილი ყოფილიყო (ჯერ კიდევ არ იქნებოდა მღვდელმთავრად ნაკურთხი); არაა გამორიცხული - ჯანდიერიშვილი (მაგალითი, რომ მღვდელმთავარი იყო კარის წინამძღვრად - ბარნაბა (იხ. ქვემოთ)).
„ფერისცვალების საკათედრო ტაძარი“დაარქივებული 2019-08-21 საიტზე Wayback Machine. ; „ღვთაების ფერისცვალების ეკლესია“ (ცსა, 1450-38/37); „საყდარი ღვთაებისა“ („ახალი ქართლის ცხოვრება“; ქსძ, ტ. 3, № 245, სამიტროპოლიტო ხარისხის მინიჭების შესახებ - „ძველადგან რუისს ღმრთაების საყდარსა მიტრაპოლიტი არ კურთხეულიყო, საეფისკოპოზო იყო“; ქსძ, ტ. 4, № 216; დოკუმენტები საქართველოს სოციალური ისტორიიდან (დსსი), I, № 316; ცსა, 1450-30/29, 1450-32/31, 1450-48/20); „საყდარი ღვთაებისა და ხატი ფერისცვალებისა“ (1450-31/69; ხელნაწერთა ინ-ტი, Ad-1502, გვ. 26-27) და სხვ. ძალიან იშვიათად იხსენიება ასევე „ხატი მიძინებისა“ (1450-28/22, Sd-57).
მონასტერი რუისის ტაძარში, მაგალითად, 1710-იან წლებში იყო, ისედაც, XVII-XVIII სს. არაერთ საკათედრო ტაძარში მონასტერი სხვადასხვა პერიოდში არსებობდა.
ოქონის ხატი, როგორც ცნობილია, არამარტო მოგვიანებით, უფრო ადრევე, გორში იყო. ხატის სხვადასხვა ვერსიებსა (მათ შორის ს. ოქონიდან) და მის ისტორიაზე იხ. სტატია.
„ფერისცვალების საკათედრო ტაძარი“დაარქივებული 2019-08-21 საიტზე Wayback Machine. ; „ღვთაების ფერისცვალების ეკლესია“ (ცსა, 1450-38/37); „საყდარი ღვთაებისა“ („ახალი ქართლის ცხოვრება“; ქსძ, ტ. 3, № 245, სამიტროპოლიტო ხარისხის მინიჭების შესახებ - „ძველადგან რუისს ღმრთაების საყდარსა მიტრაპოლიტი არ კურთხეულიყო, საეფისკოპოზო იყო“; ქსძ, ტ. 4, № 216; დოკუმენტები საქართველოს სოციალური ისტორიიდან (დსსი), I, № 316; ცსა, 1450-30/29, 1450-32/31, 1450-48/20); „საყდარი ღვთაებისა და ხატი ფერისცვალებისა“ (1450-31/69; ხელნაწერთა ინ-ტი, Ad-1502, გვ. 26-27) და სხვ. ძალიან იშვიათად იხსენიება ასევე „ხატი მიძინებისა“ (1450-28/22, Sd-57).
მონასტერი რუისის ტაძარში, მაგალითად, 1710-იან წლებში იყო, ისედაც, XVII-XVIII სს. არაერთ საკათედრო ტაძარში მონასტერი სხვადასხვა პერიოდში არსებობდა.
