The Cambridge Companion to Atheism. Cambridge University Press, 2007, s. 313. ISBN 978-0-521-60367-6. Cytat: „What we are able to conclude about the modal atheist in Western society today is that that person is much more likely to be a man, married, with higher education. […] We can say that atheists show themselves to be less authoritarian and suggestible, less dogmatic, less prejudiced, more tolerant of others, law-abiding, compassionate, conscientious, and well educated. They are of high intelligence, and many are committed to the intellectual and scholarly life. In short, they are good to have as neighbors.”.
Taki wniosek, w oparciu o niską użyteczność (ang. utility – „pożytek”) religii we współczesnych społeczeństwach, wyciągają np. prof. Daniel M. Abrams, prof. Haley A. Yaple i prof. Richard J. Wiener we wspólnej publikacji (A mathematical model of social group competition with application to the growth of religious non-affiliation, 2010, tutaj tekst online).
bartleby.com
Atheism. [w:] The Columbia Encyclopedia, Sixth Edition [on-line]. Columbia University Press, 2005. [dostęp 2007-04-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-11-04)]. (ang.)..
V.A. Gunasekara: The Buddhist Attitude to God. [dostęp 2011-02-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-02)]. Cytat: The Buddha argues that the three most commonly given attributes of God, viz. omnipotence, omniscience and benevolence towards humanity cannot all be mutually compatible with the existential fact of dukkha (ang.).
RafałR.BoguszewskiRafałR., Religijność a zasady moralne, wyd. 15/2014, Centrum Badania Opinii Społecznej, luty 2014(pol.). Brak numerów stron w książce
ccel.org
Słowo αθεοι – w jakiejkolwiek formie – nie pojawia się nigdzie w Septugaincie lub w Nowym TestamencieEphesians: Chapter 2. W: A.T. Robertson: Word Pictures in the New Testament. Broadman Press, 1960. Cytat: Old Greek word, not in LXX, only here in N.T. Atheists in the original sense of being without God and also in the sense of hostility to God from failure to worship him. See Paul’s words in Ro 1:18–32. (ang.). Brak numerów stron w książce
Jonathan Jong, Robert Ross, Tristan Philip, Si-Hua Chang i inni. The religious correlates of death anxiety: a systematic review and meta-analysis. „Religion, Brain & Behavior”, s. 1–17, 2017-03-16. DOI: 10.1080/2153599X.2016.1238844. ISSN2153-5981.
Przegląd: Miron Zuckerman, Jordan Silberman, Judith Hall. The Relation Between Intelligence and Religiosity: A Meta-Analysis and Some Proposed Explanations. „Personality and Social Psychology Review”. 17 (4), s. 325–354, 2013. SAGE Publishing. DOI: 10.1177/1088868313497266. (ang.).
Phil Zuckerman. Atheism, Secularity, and Well-Being: How the Findings of Social Science Counter Negative Stereotypes and Assumptions. „Sociology Compass”. 3 (6), s. 949–971, 2009. DOI: 10.1111/j.1751-9020.2009.00247.x. Cytat: „Murder rates are actually lower in more secular nations and higher in more religious nations where belief in God is deep and widespread (Jensen 2006; Paul 2005; Fajnzylber et al. 2002; Fox and Levin 2000). And within America, the states with the highest murder rates tend to be highly religious, such as Louisiana and Alabama, but the states with the lowest murder rates tend to be among the least religious in the country, such as Vermont and Oregon (Ellison et al. 2003; Death Penalty Information Center, 2008). Furthermore, although there are some notable exceptions, rates of most violent crimes tend to be lower in the less religious states and higher in the most religious states (United States Census Bureau, 2006). Finally, of the top 50 safest cities in the world, nearly all are in relatively non-religious countries, and of the eight cities within the United States that make the safest-city list, nearly all are located in the least religious regions of the country (Mercer Survey, 2008).”. (ang.).
Jean Decety. The Negative Association between Religiousness and Children’s Altruism across the World. „Current Biology”. 25 (22), s. 2951–2955, 2015. DOI: 10.1016/j.cub.2015.09.056. (ang.).
A. Woodward, Understanding Nietzscheanism, s. 7, zob. tekst online. Przykładowe kategoryczne sformułowania Nietzschego na temat losu religii opartej na wartościach chrześcijańskich można znaleźć np. w książce F. Nietzsche: Wola mocy, Wstęp, pkt 2 oraz Wola mocy, Księgi I-II, pkt 1.2 i 162 (Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2003, tłum. S. Frycz, K. Drzewiecki): „To, co opowiadam, jest historią dwóch najbliższych stuleci. Opisuję, co będzie, co inaczej już być nie może: pojawienie się nihilizmu. Tę historię można opowiedzieć już teraz: albowiem konieczność sama jest tutaj przy robocie. Ta przyszłość mówi już setkami znaków, ten los zapowiada się wszędzie; dla tej muzyki przyszłości wszyscy mają już słuch zaostrzony. (...) PLAN. (...) 2. Chrześcijaństwo, obracające się wniwecz wskutek własnej moralności. ‘Bóg jest prawdą’; ‘Bóg jest miłością’; ‘Bóg sprawiedliwy’. (...)”; „Dotychczas atakowano chrześcijaństwo zawsze w sposób fałszywy, nie zaś tylko nieśmiały. Dopóki moralność chrześcijańska nie będzie odczuwana jako gardłowa zbrodnia względem życia, obrońcy chrześcijaństwa mogą być pewni wygranej. Pytanie co do samej tylko ‘prawdy’ chrześcijaństwa, dotyczące bądź istnienia Boga, bądź historyczności legendy o jego powstaniu, nie mówiąc już wcale o chrześcijańskiej astronomii i przyrodoznawstwie – jest sprawą całkiem podrzędną, dopóki pytanie co do wartości moralności chrześcijańskiej nie jest poruszone. Czy warta jest coś moralność chrześcijańska, czy też jest ona hańbą i sromotą, mimo wszelkiej świętości sztuk uwodzicielskich?”. Więcej na temat zapatrywań filozofii Nietzschego na temat moralności i jej związku ze zmierzaniem ku upadkowi (dekadencją) w: A. Woodward, Understanding Nietzscheanism, s. 12, 14, Routledge, 2014, zob. tekst online. Za prekursora tych fatalistycznych poglądów na temat losu religii oraz chrześcijańskiej moralności można uważać Maxa Stirnera i jego filozofię wyłożoną w książce Jedyny i jego własność (1844), gdzie egoizm uważano za wyraz postępu (większego zaawansowania) cywilizacji, a historię ludzkości podzielono z grubsza w sposób następujący: przeszłość (świat starożytny), współczesność oraz (w drugiej części książki) „Egoistyczna Przyszłość”. (Tak wg: Stanford Encyclopedia of Philosophy, Max Stirner.) Odnośnie pierwszego ze wspomnianych tu filozofów odnotowania godne jest jednakże to, że u Nietzschego wewnętrzna „słabość” (dekadentyzm, zepsucie rozumiane jako zmierzanie do własnego upadku) zawarte w moralności tzw. wyzucia się z siebie i służenia ideałom religijnym, jako moralności szkodzącej jej wyznawcom i samej sobie, była wprawdzie przedmiotem krytyki, była też czymś, co prowadzi w końcu do „śmierci Boga”, lecz mimo jej takiej „ułomności” jako najprawdopodobniejszą pierwszą przyczynę upadku religii Nietzsche wysuwał na pierwszy plan inne aspekty moralności chrześcijańskiej, np. wolę prawdy i powstające na tym tle konflikty z nauką, filozofią i wiedzą popularną. Kolejnym autorem poruszającym problem przyszłości ludzi i populacji kierujących się powszechnie zaaprobowaną moralnością religijną (altruistyczną) była Ayn Rand, twórca tzw. obiektywizmu (p. L. Peikoff, Objectivism: The Philosophy of Ayn Rand, Meridian, 1993, s. 186, 187, 188). Na gruncie etycznym głosiła „racjonalny egoizm”, potępiając panującą moralność takimi oto słowami: „Zwróćcie uwagę na nieprzyzwoitość tego, co uchodzi obecnie za osądy moralne. (...) Jako że przyroda nie zapewnia człowiekowi automatycznej formy przetrwania, jako że musi on wspierać swe życie swym własnym wysiłkiem, to doktryna, iż zajmowanie się swym własnym interesem jest złe, oznacza, że ludzkie życzenie, by żyć, jest złe -- że ludzkie życie jako takie jest złe. Nic nie jest gorsze od takiej doktryny. A przecież takie jest właśnie znaczenie altruizmu (...) Człowiek jest jedynym żyjącym gatunkiem, który ma władzę, by działać jako swój własny niszczyciel -- i w taki też sposób działał przez większość dziejów” (Ayn Rand, The Virtue of Selfishness, Wstęp i rozdz. 1, zob. tekst online).
Study into who is least afraid of death. 2017. [dostęp 2017-04-14]. Cytat: „Rather than assuming that the religiosity is either positively or negatively related to death anxiety, some researchers have posited that the relationship is like an upside-down U shape, with religious believers and disbelievers showing less death anxiety than people in between. Out of the 100 studies, the team only found 11 studies that were robust enough to test this idea; however, of these, almost all (10) formed this pattern.” (ang.).
The History of Freethought and Atheism, [w:] GordonG.SteinGordonG., An Anthology of Atheism and Rationalism, Nowy Jork: Prometheus, 1980 [dostęp 2009-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04](ang.). Brak numerów stron w książce
Sam Harris and “New Atheists” aren’t new, aren’t even atheists. 2014. [dostęp 2017-04-08]. Cytat: ang. „Unfortunately, this historical connection between lack of belief and lack of morals is one that still plagues atheism today, despite studies showing atheists to be, as a whole, less prejudiced, less willing to condone violence, and more tolerant of sexual, ethnic and cultural differences than many faith communities.” (ang.)
scielo.br
Moreira-almeida, A., Lotufo Neto, F.; Koenig, H.G. Religiousness and mental health: a review. „Revista Brasileira de Psiquiatria”, s. 242–250, 2006. [dostęp 2007-07-12]. (ang.).
scientificamerican.com
Daisy Grewal. In Atheists We Distrust. „Scientific American”, 12 stycznia 2012. (ang.).brak numeru strony
A. Woodward, Understanding Nietzscheanism, s. 7, zob. tekst online. Przykładowe kategoryczne sformułowania Nietzschego na temat losu religii opartej na wartościach chrześcijańskich można znaleźć np. w książce F. Nietzsche: Wola mocy, Wstęp, pkt 2 oraz Wola mocy, Księgi I-II, pkt 1.2 i 162 (Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2003, tłum. S. Frycz, K. Drzewiecki): „To, co opowiadam, jest historią dwóch najbliższych stuleci. Opisuję, co będzie, co inaczej już być nie może: pojawienie się nihilizmu. Tę historię można opowiedzieć już teraz: albowiem konieczność sama jest tutaj przy robocie. Ta przyszłość mówi już setkami znaków, ten los zapowiada się wszędzie; dla tej muzyki przyszłości wszyscy mają już słuch zaostrzony. (...) PLAN. (...) 2. Chrześcijaństwo, obracające się wniwecz wskutek własnej moralności. ‘Bóg jest prawdą’; ‘Bóg jest miłością’; ‘Bóg sprawiedliwy’. (...)”; „Dotychczas atakowano chrześcijaństwo zawsze w sposób fałszywy, nie zaś tylko nieśmiały. Dopóki moralność chrześcijańska nie będzie odczuwana jako gardłowa zbrodnia względem życia, obrońcy chrześcijaństwa mogą być pewni wygranej. Pytanie co do samej tylko ‘prawdy’ chrześcijaństwa, dotyczące bądź istnienia Boga, bądź historyczności legendy o jego powstaniu, nie mówiąc już wcale o chrześcijańskiej astronomii i przyrodoznawstwie – jest sprawą całkiem podrzędną, dopóki pytanie co do wartości moralności chrześcijańskiej nie jest poruszone. Czy warta jest coś moralność chrześcijańska, czy też jest ona hańbą i sromotą, mimo wszelkiej świętości sztuk uwodzicielskich?”. Więcej na temat zapatrywań filozofii Nietzschego na temat moralności i jej związku ze zmierzaniem ku upadkowi (dekadencją) w: A. Woodward, Understanding Nietzscheanism, s. 12, 14, Routledge, 2014, zob. tekst online. Za prekursora tych fatalistycznych poglądów na temat losu religii oraz chrześcijańskiej moralności można uważać Maxa Stirnera i jego filozofię wyłożoną w książce Jedyny i jego własność (1844), gdzie egoizm uważano za wyraz postępu (większego zaawansowania) cywilizacji, a historię ludzkości podzielono z grubsza w sposób następujący: przeszłość (świat starożytny), współczesność oraz (w drugiej części książki) „Egoistyczna Przyszłość”. (Tak wg: Stanford Encyclopedia of Philosophy, Max Stirner.) Odnośnie pierwszego ze wspomnianych tu filozofów odnotowania godne jest jednakże to, że u Nietzschego wewnętrzna „słabość” (dekadentyzm, zepsucie rozumiane jako zmierzanie do własnego upadku) zawarte w moralności tzw. wyzucia się z siebie i służenia ideałom religijnym, jako moralności szkodzącej jej wyznawcom i samej sobie, była wprawdzie przedmiotem krytyki, była też czymś, co prowadzi w końcu do „śmierci Boga”, lecz mimo jej takiej „ułomności” jako najprawdopodobniejszą pierwszą przyczynę upadku religii Nietzsche wysuwał na pierwszy plan inne aspekty moralności chrześcijańskiej, np. wolę prawdy i powstające na tym tle konflikty z nauką, filozofią i wiedzą popularną. Kolejnym autorem poruszającym problem przyszłości ludzi i populacji kierujących się powszechnie zaaprobowaną moralnością religijną (altruistyczną) była Ayn Rand, twórca tzw. obiektywizmu (p. L. Peikoff, Objectivism: The Philosophy of Ayn Rand, Meridian, 1993, s. 186, 187, 188). Na gruncie etycznym głosiła „racjonalny egoizm”, potępiając panującą moralność takimi oto słowami: „Zwróćcie uwagę na nieprzyzwoitość tego, co uchodzi obecnie za osądy moralne. (...) Jako że przyroda nie zapewnia człowiekowi automatycznej formy przetrwania, jako że musi on wspierać swe życie swym własnym wysiłkiem, to doktryna, iż zajmowanie się swym własnym interesem jest złe, oznacza, że ludzkie życzenie, by żyć, jest złe -- że ludzkie życie jako takie jest złe. Nic nie jest gorsze od takiej doktryny. A przecież takie jest właśnie znaczenie altruizmu (...) Człowiek jest jedynym żyjącym gatunkiem, który ma władzę, by działać jako swój własny niszczyciel -- i w taki też sposób działał przez większość dziejów” (Ayn Rand, The Virtue of Selfishness, Wstęp i rozdz. 1, zob. tekst online).
Sam Harris: An Atheist Manifesto. Truthdig, 2005. [dostęp 2006-10-29]. Cytat: In a world riven by ignorance, only the atheist refuses to deny the obvious: Religious faith promotes human violence to an astonishing degree (ang.).
Gajusz Juliusz Cezar (102–44 r. p.n.e.), pod wpływem epikureizmu, również odrzucił ideę życia pozagrobowego, co np. doprowadziło do jego zarzutu (wysuwanego w obronie) przeciwko karze śmierci w rozprawie Katyliny, gdzie przemawiał przeciwko stoickiemu Katonowi Młodszemu (porównaj z Salustiusz: The War With Catiline. Loeb Classical Library, 1931. Brak numerów stron w książce; przemówienie Cezara: Sallust: The War With Catiline. [dostęp 2009-09-09]. (ang.). i Sallust: The War With Catiline. [dostęp 2009-09-09]. (ang.).; odpowiedź Katona: Sallust: The War With Catiline. [dostęp 2009-09-09]. (ang.).).
V.A. Gunasekara: The Buddhist Attitude to God. [dostęp 2011-02-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-02)]. Cytat: The Buddha argues that the three most commonly given attributes of God, viz. omnipotence, omniscience and benevolence towards humanity cannot all be mutually compatible with the existential fact of dukkha (ang.).
Friedrich Nietzsche posługiwał się w tym kontekście pojęciem „dekadencji”. Por. F. Nietzsche, Antychryst (1888), 6, tłum. Leopolda Staffa (tekst online): „Rozumiem zepsucie, zgadujecie to już, w znaczeniu décadence (...). Nazywam zwierzę, rodzaj, indywiduum zepsutym, jeśli straci swe instynkty, jeśli wybiera, jeśli przenosi nad inne to, co dlań szkodliwe”. Następnie w sekcji 9 w odniesieniu do prawdziwości teorii: „Dokąd wpływ teologów sięga, tam przewrócono ocenę wartości do góry nogami, tam pojęcia »prawdziwy« i »fałszywy« są z konieczności odwrócone; co najszkodliwsze dla życia, zwie się tu prawdziwe, co je podnosi, wzmaga, potwierdza, usprawiedliwia i triumfującym czyni, zowie się fałszywym”. W Antychryście oraz Woli mocy (np. Księga Druga, I, tutaj tekst online) wielokrotnie określano religię jako wyraz dekadentyzmu oraz jako opartą na „wartościach decadence”.
F. Nietzsche, Antychryst, pkt 47 (por. 2 i 6), zob. tekst online. Tak samo na temat znaczenia i korzystności moralności pisano w książce: F. Nietzsche, Wola mocy, Księga pierwsza, III. Do teorii dekadentyzmu, pkt 85-86 (por. 75) i Księga druga, II. Moralność jako wyraz dekadencji, pkt 167.3-4 (Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006, tłum. S. Frycz i A. Drzewiecki).
Atheism. [w:] The Columbia Encyclopedia, Sixth Edition [on-line]. Columbia University Press, 2005. [dostęp 2007-04-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-11-04)]. (ang.)..
The History of Freethought and Atheism, [w:] GordonG.SteinGordonG., An Anthology of Atheism and Rationalism, Nowy Jork: Prometheus, 1980 [dostęp 2009-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04](ang.). Brak numerów stron w książce
[WIN/Gallup International]: Losing our religion? Two thirds of people still claim to be religious. 2015. [dostęp 2017-04-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-23)]. Cytat: Western Europe (51%) and Oceania (49%) are the only regions where approximately half of the population are either not religious or convinced atheist. The least religious country was found to be China where 61% of people claim to be convinced atheists (ang.).
[WIN/Gallup International]: Losing our religion? Two thirds of people still claim to be religious. 2015. [dostęp 2017-04-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-23)]. Cytat: Western Europe (51%) and Oceania (49%) are the only regions where approximately half of the population are either not religious or convinced atheist. The least religious country was found to be China where 61% of people claim to be convinced atheists (ang.).
wolnelektury.pl
Nędza człowieka bez Boga. W: Blaise Pascal: Myśli. Zielona Sowa, 2004. ISBN 83-7389-609-0. Brak numerów stron w książce
worldcat.org
Jonathan Jong, Robert Ross, Tristan Philip, Si-Hua Chang i inni. The religious correlates of death anxiety: a systematic review and meta-analysis. „Religion, Brain & Behavior”, s. 1–17, 2017-03-16. DOI: 10.1080/2153599X.2016.1238844. ISSN2153-5981.
